%201%20(2).svg)
Mantelzorgmonitor Q3 2024: De impact van digitalisering op ouderen
Uit de cijfers van het CBS blijkt dat mensen tussen de 25 en 45 jaar het meest digitaal vaardig zijn. Voor andere doelgroepen is het echter niet altijd vanzelfsprekend om gemakkelijk op de digitale trein te springen.
Elk kwartaal voert Beep for Help een onderzoek uit onder meer dan duizend Nederlanders in de leeftijdscategorie van vijftig tot 65 jaar. Dit keer om inzicht te krijgen in hun zorgen over het thema ‘digitale vaardigheden’.
Geen 'zorgeloze' oude dag
De zorg staat al langere tijd onder grote druk en het wordt steeds lastiger voor zorgpersoneel om de groeiende zorgvraag op te vangen. Daarnaast is het mijden van zorg uit angst voor hoge kosten een toenemend probleem. In het nieuwe regeerprogramma van Kabinet-Schoof worden verschillende maatregelen voorgesteld om de zorgsector te verbeteren, zoals het verlagen van het eigen risico, het bouwen van geschikte huisvesting en het aanpakken van de personeelstekorten. Het kabinet wil vooral de grootste tekorten in de ouderenzorg aanpakken, zowel wat betreft personeel als passende woonruimtes.
Ondanks deze plannen blijven vijftigplussers zich nog steeds onverminderd zorgen maken over de toekomst. Uit onderzoek van Beep for Help blijkt dat maar liefst 67 procent van de vrouwelijke zestigers piekert over de oude dag.
Gevoel van isolatie
Uit een meerjarig onderzoek van ASCoR van de Universiteit van Amsterdam blijkt dat veel Nederlanders hun digitale vaardigheden en kennis nog aardig moeten bijspijkeren. Vooral de onderwerpen ‘duurzaam omgaan met digitale apparaten’ en ‘Artificial Intelligence (AI)’ vormen een uitdaging. Dit geldt voor Nederlanders van alle leeftijden en alle opleidingsniveaus. Als aanvulling daarop blijkt uit onderzoek van Beep for Help dat het gebrek aan digitale vaardigheden ingrijpende gevolgen heeft voor een deel van de ouderen. Zo zegt zeven procent dat zij zich hierdoor buiten de maatschappij voelen staan. Vooral praktisch opgeleide vrouwen ervaren een gevoel van buitensluiting (twaalf procent).
Digitaal meekomen blijft een grote uitdaging
Niet alleen factoren zoals inkomen en opleiding dragen bij aan ongelijkheid in Nederland. Zo toont het rapport van het SCP uit 2023 aan dat de digitale kloof hier ook een grote rol in speelt. Dit terwijl de Europese toegankelijkheidswet stelt dat de belangrijkste praktische handelingen in 2025 voor iedereen toegankelijk moeten zijn. Denk bijvoorbeeld aan het aanvragen van zorgtoeslag en de aankoop van tickets voor het openbaar vervoer. Uit onderzoek van Beep for Help blijkt echter dat nog steeds 25 procent van de Nederlanders tussen de vijftig en 65 jaar moeite heeft om digitaal mee te komen. Ruim drie op de tien vrouwelijke zestigers geeft zelfs aan digitaal achter te lopen.
Steeds meer digitale communicatie
Bellen, whatsappen en facetimen, het zijn slechts enkele voorbeelden van de vele online manieren waarop we tegenwoordig contact met elkaar houden. Volgens cijfers van het CBS van vorig jaar blijkt dat maar liefst 89 procent van de Nederlanders een telefoon gebruikt voor toegang tot internet. In 2022 waren e-mailen en het versturen van tekstberichten, met name via WhatsApp, de meest voorkomende vormen van online communicatie. De digitalisering van onze samenleving maakt het leven van ouderen tegelijkertijd dus ook gemakkelijker, zo blijkt uit het recente onderzoek van Beep for Help. Ruim de helft van de ondervraagden gaf aan dat zij dankzij de opkomst van smartphones en social media meer contact hebben met familie en vrienden. Vooral vrouwelijke zestigers onderhouden steeds meer online contact met hun omgeving.
Behoefte aan echte verbinding
Volgens Communicatierijk is er een opkomende trend gaande waarbij mensen meer behoefte hebben aan rust en echt contact. Deze behoefte komt voort uit de toenemende digitale communicatie die vaak als oppervlakkig wordt ervaren. Daarnaast blijkt uit recent onderzoek van Beep for Help dat een op de acht vijftigplussers zich toch minder verbonden voelt door online communicatie met familie en vrienden. Vooral Drentenaren ervaren kwalitatief minder goed contact met hun omgeving door de digitalisering (24 procent).
Bekijk meerdere Mantelzorgmonitors
Benieuwd naar eerdere onderzoeken? Beep for Help publiceert elk kwartaal een Mantelzorgmonitor om inzicht te geven in zorgen en verwachtingen van vijftigplussers in Nederland over diverse onderwerpen. Hier vind je een overzicht van de voorgaande edities.
Over Beep for Help
Beep for Help verbindt hulpvragers en -gevers aan elkaar. Via de app en telefoonlijn biedt de organisatie efficiënte en betrouwbare hulp, met als doel ouderen en mantelzorgers zo veel mogelijk te ontzorgen. Tegelijkertijd maakt Beep for Help zich hard voor maatschappelijke problemen, zoals: vergrijzing en de groeiende druk op mantelzorgers.